Anafor Müşterisi
Etkinliğin Amaç ve Kapsamı
Günümüzde dijital teknolojilerdeki hızlı değişim ve gelişmeler bireylerin şehirler, ülkeler, bölgeler hakkında düşünme biçiminin de değişmesine yol açmakta, dolayısıyla haritaları kullanma şekillerini de değiştirmektedir. Bu bakımdan harita ve harita bilgilerine duyulan ihtiyaç her geçen gün artmaktadır. Bu ihtiyaç yalnızca imar planlarının ve kadastro paftalarının hazırlanması, teknik altyapı projelerinin uygulanması gibi konular için değil, aynı zamanda bir haritayı okuyabilme, doğada yön bulma, pusulayı haritayla birlikte kullanabilme, Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS), GPS ve Google Maps programlarının kullanımı gibi konularda da kendini hissettirmektedir.
Sanal gerçeklik teknolojileri de günümüzde geniş bir uygulama alanı bulmaktadır. Sanal gerçeklik kullanıcının oluşturulan ortam ile tam etkileşimini sağlayan bir sistemdir. Kullanıcıyı başta görme olmak üzere duyma, denge, dokunma gibi birçok duyu hissi yönünden etkilemektedir. Bu sistemler özel olarak tasarlanan başlık, eldiven, 3B “Mouse”lar ile hareketli platformlardan meydana gelmektedir. Uçuş simülatörleri ile kullanın mekânsal bilgileri görsel olarak izlemesi için ortam hazırlanır (Yücel ve Selçuk, 2007). Artık daha gerçekçi görüntüler yerine gerçeğinin aynısı olan, kendi fotoğrafları ile kaplanan cisimler için, sanal ortamda üç boyutlu olarak görüntülenebilmektedir (URL_1).
Günümüzde CBS ve haritacılık uygulamalarında kullanıcıların bilgisayar ortamındaki veri düzenleme, veri sorgulama ve analiz gibi işlemleri genellikle sınırlı kalmaktadır. Sanal gerçeklik tekniklerinin kullanımı veri tabanlarının oluşturulması ile başlamış, kullanıcı tercihleri doğrultusunda grafik gösterimlere doğru çalışmalar yönelmiştir. Haritacılıkta sanal gerçeklik uygulamalarının kullanımı çalışmalara yeni bir boyut kazandırmıştır. Kullanıcılar görüntünün bakış açısını ve ölçeğini eşzamanlı olarak değiştirmek isteyebilirler. Sanal gerçeklik bu istekleri karşılamayı da amaçlamaktadır. CBS alanındaki yenilikler sanal gerçeklik ve bilimsel görselleştirme alanındaki gelişmeler ile yeni bir boyut kazanmıştır. Var olan yazılımların coğrafi veriler düşünülmeden tasarlanmış olması coğrafi verilerle ilgili uygulamalarda bazı sorunların yaşanmasına neden olmaktadır. İnternet teknolojisindeki güncel gelişmeler CBS’de sanal gerçeklik için ekonomik açıdan değişik alternatifler sunmaktadır. (Yücel ve Selçuk, 2007).
Sanal dünyanın gerçeğe en yakın görselleştirilmesi için gerçek görüntülerin kullanılması gereklidir. Gerçek olarak üç boyutlu şehir modellerinin hazırlanmasında en önemli nokta, yersel ve hava fotoğraflarının üç boyutlu modelde birlikte kullanılmasıdır. Bunun için, sanal gerçeklik tekniklerinden birisi olan görüntü kaplama tekniği kullanılır. Animasyon, elde edilen üç boyutlu şehir modellerine sanal gerçeklik uygulamaları olarak; üzerinden uçuş, şehirde ve sokaklarda gezinti, görüntüde yaklaşma ve uzaklaşma gibi adımları içeren görüntüsel hareketleri içermektedir (Şekil -1), (URL_1).
Şekil-1: Üç Boyutlu Şehir Modeli Sokak Animasyonu (URL_1).
Oluşturulan üç boyutlu şehir modelleri ve bunların animasyonu esas itibari ile görsel bir eğlence olmasından ziyade başta da belirtildiği üzere, üç boyutlu CBS sistemlerine altlık oluşturulması ve sorgulamaların görselleştirilmesine yönelik çalışmalar yapılması amacını taşır (Şekil-2), (URL_1).
Şekil-2: Üç boyutlu Şehir Modelinde Sorgulama Örneği (URL_1).
Yakın bir gelecekte, üç boyutlu şehir modelleri bilgisayar ortamında gerçek hayatın tam olarak benzetilmesini sağlayan temel altlığı oluşturabilir. Bu çalışmalar sonucunda tüm dünya üç boyutlu olarak şehir modelleme teknikleri ile gerçek ölçekte bilgisayar ortamında oluşturulabilir. Bu şekilde tüm haritacılık ve yön bulma işlemleri görsel olarak dünyanın her yeri için yine dünyanın her yerinden bilgisayar ortamından yapılabilecek duruma gelecektir. Böyle bir sistem oluştuğunda bilgisayarımızdan Ant Dağları üzerinde üç boyutlu ölçmeler yapmak, bir yandan da Sidney şehir merkezinde üç boyutlu turistik bir gezinti yapabilmek mümkün olacaktır. Böyle imkanlar elde edildiğinde, CBS artık hayatın akla gelebilecek her alanında sanal ortamdaki görselleştirme ile birlikte insanların vazgeçemediği bir hizmet olacaktır (URL_1).
Bu temel düşünce ile bu projenin;
a) Amacı: Planlanan program kapsamında katılımcılara sanal gerçeklik teknolojisi ve CBS tabanlı açık kaynak kodlu QGIS ile lisanlı MapInfo yazılımları eşliğinde uygulamalı eğitimler verilmesi öngörülmektedir. Katılımcıların düşündükleri bir proje, makale veya bildiri gibi akademik çalışmalarında sanal gerçeklik teknolojisi ve CBS yazılımlarını nasıl kullanacakları, kendi uygulamalarını nasıl geliştirecekleri, CBS ve sanal gerçeklik ile proje tabanlı öğretimi nasıl gerçekleştirecekleri uygulamalı eğitimler eşliğinde gösterilecektir. Ayrıca etkinlik içerisinde son yıllarda hemen hemen her alanda kullanılmaya başlanan sanal gerçeklik konusunda teorik bilgiler verilecek ve uygulama örnekleri yaptırılacaktır. CBS ortamında elde edilen harita tabanlı verilerden üç boyutlu Sanal Gerçeklik Modellerinin üretilmesi ve sanal ortamda sunulması amaçlanmıştır. Katılımcıların kendi alanlarında çalışmalar yapmasını teşvik etmek, çalışmalarını yönlendirmek ve bilimsel gelişmelerine katkıda bulunmak amacıyla;
· Harita üzerindeki özel işaretlerin anlamı, harita ölçüm ve çizim aşamaları, kullanılan ölçü aletlerinin tanıtımı,
· Değişik kaynaklardan elde edilen verilerin kullanıldığı çok sayıda CBS uygulamaları,
· Son zamanlarda gündemde olan sanal gerçeklik konusu ve harita temelli uygulamalarının,
uygulamalı eğitimlerle verilmesidir.
b) Kapsamı ve Hedef Kitlesi: Bu proje kapsamında katılımcıların kendi çalışma alanlarına yönelik olarak CBS ve sanal gerçeklik uygulamaları konusunda ilgi ve merak uyandıracak, motivasyonlarını arttıracak ve daha kolay öğrenmelerini sağlayabilecek pratik bilgileri uygulamalı eğitimler yoluyla kazanmaları hedeflenmiştir. Katılımcı grubunun özellikle CBS ve sanal gerçeklik konularında teorik altyapısının oluşmuş olmasına özen gösterilecektir. Buna uygun olarak uygulama yapmaya müsait olması durumu gözetilecektir.
Projenin hedef kitlesini; CBS tabanlı harita üretimi, sorgulama, analiz ve harita tabanlı sanal gerçeklik konusunda lisansüstü eğitimlerine devam eden/edecek olan öğrenciler ve bu konularda çalışmalar yürüten/yürütecek olan araştırmacılar öncelikli hedef kitlemizi oluşturmaktadır. Katılımcı grubunun özellikle CBS ve sanal gerçeklik konularında teorik altyapısının oluşmuş olmasına özen gösterilecektir. Buna uygun olarak uygulama yapmaya müsait olması durumu gözetilecektir. Bu hedef kitle dışında özellikle Harita, Bilgisayar ve Yazılım Mühendisliği konularında lisansüstü eğitim yürüten, bir araştırma kurumunda araştırmacı olarak görev yapan araştırmacılar da kabul edilebilecektir. Buna göre projenin hedef kitlesini;
· Genç araştırmacılar (35 yaş altı, en az lisans derecesine sahip, üniversite ya da Ar-Ge Kuruluşlarında çalışan kişiler),
· Uzmanlar (35 yaş altı, en az yüksek lisans derecesine sahip, üniversite ya da kamu kurumlarının Ar-Ge birimlerinde uzman statüsünde çalışan veya sağlık bilimlerinde uzmanlık eğitimini tamamlamış kişileri),
· CBS tabanlı harita üretimi, sorgulama, analiz ve harita tabanlı sanal gerçeklik konusunda bilimsel çalışmalar yapan veya yapmak isteyen lisansüstü (yüksek lisans/doktora) öğrencileri,
oluşturmaktadır.
c)Yöntemi ve Sonucu: Çok sayıda CBS uygulaması yapılarak mekânsal sorgulama ve analizler sonucu oluşturulan haritalar A0 plotter veya A3 renkli yazıcı yardımıyla kâğıt ortamına aktarılarak görselleştirilecektir. Ayrıca, uzman eğitmeler tarafından sanal gerçeklik hakkında kuramsal bilgiler verilerek harita temelli uygulama örnekleri yapılacaktır.
Proje sonucunda CBS tabanlı harita yapımı ve sanal gerçeklik tekniklerini uygulama yaparak öğrenen katılımcılar,
· Bu alandaki güncel gelişmeleri kalıcı bir şekilde öğrenmiş,
· Kendi çalışma alanlarında harita, CBS ve sanal gerçeklik temelli çalışmalar yapabilecek duruma gelmiş,
· Bilimsel gelişmelerine önemli katkılar eklemiş,
olacaklardır.
Ayrıca bu proje ile;
· Giderek önem kazanan harita ve harita bilgilerinin nasıl kullanılacağının öğrenilmesi,
· Bir haritanın nasıl yapıldığının, ölçüm, hesap ve çizim aşamalarında kullanılan araç-gereç ve bilgisayar programlarının neler olduğunun öğrenilmesi,
· Kroki ve özellikleri, haritacılıkta kuzey yönü kavramı, önemi ve çeşitleri,
· Harita üzerindeki özel işaretlerin anlamı,
· Haritalarda projeksiyon (İzdüşüm) kavramı ve çeşitleri,
· Harita çeşitleri, nerelerde ve ne amaçla kullanıldıklarının açıklanması,
· Ölçek kavramı, çeşitleri ve ölçek-harita ilişkisinin gösterimi,
· Yükseklik eğrili 3B (üç boyutlu) haritaların yapımı, CBS ortamında analiz ve sorgulamaları,
· Değişik kaynaklardan elde edilen verilerin kullanılmasıyla oluşturulan çok sayıda CBS uygulamaları,
· CBS programlarının temel menüleri ile renkli 2B ve 3B çizimlerin yapılması,
· Kartografik tekniklerle görselleştirilmesinin yapılması,
· Oluşturulan haritaların A0 plotter veya A3 renkli çizici yardımıyla kâğıt ortamına aktarılarak görselleştirilmesi,
· Günümüzde geniş bir uygulama alanı bulan sanal gerçeklik teknolojisi uygulamaları hakkında bilgilerin verilmesi ve çok sayıda uygulama örneğinin yapılması,
· Katılımcıların mesleki çalışma alanlarında kullanabilecekleri sanal gerçeklik hakkında bilgiler vermek ve uygulama örnekleri olarak;
a. Bir yerleşim yerini modelleyip içerisinde gezinti sağlamak,
b. Uzay boşluğu ve gezegenleri modelleyip (temsili model) gezinti yapmak,
c. Bir bölgenin yer şekli bitki örtüsü vb. modelleyip gezinti yapmak,
d. Dünyayı kesen eksenleri (paralel ve meridyenler) modelleyip bilgi aktarımı yapıp öğrenmeyi sağlamak,
e. Bölgelerimizin önemli tarihi-kültürel varlıklarını, meşhur yemek ve bitki örtüsünü tanıtmak,
f. Harita üzerinden dünyayı tanımak, Harita üzerinden Türkiye’yi tanımak,
amaçlarını taşımaktadır.
Projenin beklenen en önemli etkisi; sanal gerçeklik ve CBS alanındaki uzman kişilerle katılımcıların bir araya getirilerek kaynaştırılması, temel harita bilgileri, sanal gerçeklik tekniği ve CBS uygulamalarının farklı ve alternatif etkinliklerle paylaşımlı, eğlenceli bir şekilde yaşayarak, uygulayarak ve grup çalışmasıyla öğrenilmesi olacaktır. QGIS ve MapInfo programlarında başlangıç, orta ve ileri düzey CBS uygulamalarının yapılması sağlanacaktır.
Bu proje; katılımcılar açısından, bu alandaki güncel teknolojik gelişmeleri yakından tanımış olmaları, CBS ve sanal gerçeklik temelli akademik çalışmalarını da daha kolay yapabilir hale gelmiş olmaları bakımından önemlidir. Ayrıca bu proje, haritacılık alanındaki yeni yaklaşımların uygulanması, katılımcıların bu alanda yaşadıkları sorunların ilk elden çözüme kavuşturulması ve tam olarak uygulayamadıkları bazı konuların (CBS, projeksiyon sistemleri, koordinat sistemleri vb.) açıklanması bakımından büyük önem arz etmektedir. Planlanan program kapsamında katılımcılara CBS yazılımları eşliğinde uygulamalı eğitimler verilmesi öngörülmektedir. Ayrıca CBS’yi düşündükleri projelerinde uygulayarak geliştirmek amacıyla nasıl kullanacakları, kendi uygulamalarını nasıl geliştirecekleri, CBS ile proje tabanlı öğretimi nasıl gerçekleştirecekleri uygulamalı eğitimler eşliğinde gösterilecektir.
Proje kapsamında uygulamaları yapılacak olan sanal gerçeklik tekniği sayesinde katılımcılar, proje hazırlıklarında zenginleştirilmiş materyal üretiminde yenilikçi yaklaşımlar geliştirebileceklerdir. Sanal gerçeklik teknolojisi ile projelerinin uygulamalı öğretiminde bir materyal olarak kullanımı ve uygulamaya yönelik atölye çalışmaları yapabileceklerdir.
Proje etkinlikleri sırasında katılımcıların oluşturduğu 2B ve 3B renkli haritalar, CBS sorgulama ve haritaları, sanal gerçeklik uygulama örnekleri vb. ürünler etkinliklerin son günü oluşturulacak bir salonda sergilenecektir. Bunun yanında, katılımcılardan proje kapsamında edindikleri bilgi ve becerileri kullanarak bir proje planı yapmaları istenerek, CBS ve sanal gerçeklik ile proje tabanlı öğretimi bütünleştirme konusunda deneyimleri arttırılmaya çalışılacaktır.
Yücel, M.A. ve Selçuk, M. (2007). Siber Kartografya, TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası, Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi, 30 Ekim –02 Kasım 2007, KTÜ, Trabzon.
Etkinliğin ve Konaklamanın Yapılacağı Yer Bilgisi
Proje ekibinin çalışmakta olduğu Üniversiteler gerek basılı yayın gerekse elektronik veritabanları açısından zengin bir altyapıya sahiptir. Alanında tecrübeli olan proje ekibi teorik ve pratik uygulamalarda yetkin ve tecrübelidir. Proje personeli, kendi içerisinde olabilecek hastalanma/gelememe veya proje süresince ortaya çıkabilecek sorunlara karşı iletişim ve uyumlu çalışma imkânlarından dolayı her an birbirlerine destek verebilecek durumdadırlar.
OKÜ Mühendislik Fakültesi bünyesinde her türlü bilgisayar tabanlı uygulamaların yapılabileceği çizim programlarının kurulu olduğu 50’er kişilik 2 adet bilgisayar laboratuvarı kullanıma hazırdır. Bu nedenle projenin uygulamaları açısından herhangi bir sorun yaşanmayacağı düşünülmektedir. Ayrıca, proje ekibi, daha önceki çalışmaları sırasında da gerek kamu kurumlarında gerekse özel kuruluşlarda mesleki çalışmalar gerçekleştirdiklerinden, proje konusu olan deprem öncesi ve sonrasına ait verilerden akademik yayın hazırlama eğitimi uygulamalarının yaptırılması ve diğer etkinliklerin uygulanması açısından gerekli deneyim ve tecrübeye sahiptirler. Bu nedenle etkinliklerin gerçekleştirilmesinde herhangi bir risk yaşanmayacağı öngörülmemektedir.
Ancak, sağlık açısından yaşanabilecek risklere karşı üniversite kampüs alanı içerisinde 3 yılı geçkin süredir faaliyet gösteren 18 Nolu Aile Sağlığı Merkezi’nde bulunan doktor ve sağlık personeli gerektiğinde yardımcı olacaktır. Güvenlik açısından yaşanabilecek riskler acısından ise üniversitenin 7/24 hizmet veren gezici ve sabit özel güvenlik personelleri gerekli olduğunda acil müdahale edebilecek durumdadır. Projenin OKÜ kampüs alanı içerisinde gerçekleştirilecek olması, sağlık ve güvenlik açısından oluşabilecek risklere karşı oldukça avantajlı bir durum sağlamıştır.
Proje katılımcılarından isteyenlerin konaklama giderleri ile tüm katılımcıların iaşe masrafları TÜBİTAK tarafından karşılanacaktır. Proje etkinlikleri 4 tam gün ve günlük 8 saat olacak şekilde; sabaları saat 09:00’da başlayacak, saat 12:45–14:00 arası yemek ve dinlenme molası verilecek, saat 14:00–17:45 arası da tekrar proje etkinliklerine devam edilecek şekilde planlanmaktadır.
İsteyen katılımcıların proje süresinde kampüs alanı içerisinde bulunan ve masrafları yine TÜBİTAK tarafından karşılanacak olan üniversite misafirhanesinde konaklayabileceklerdir. Misafirhane, Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Sağlık Kültür ve Spor Daire Başkanlığı bünyesinde Üniversite mensupları, emeklileri, öğrenci ve yakınları ile Üniversitemizce düzenlenen bilimsel, kültürel ve sosyal etkinliklere katılımcı olarak davet edilenlerin yemek, konaklama, kafeterya, spor, sosyal ve kültürel hizmetleri sağlıklı bir şekilde uygun fiyatlarla karşılayabilmeleri amacıyla kurulmuştur. Misafirhane bünyesinde 13 oda, 2 süit, 1 VİP ve 175 kişilik yemek salonu ile üniversitelerden gelen konuklar, kamu kuruluşları ve özel sektör temsilcileri bu imkânlardan yararlanabilmektedir.
|
